Денес е 27 Март- Меѓународен ден на Театарот
Театарот се создал во Грција паралелно со развојот на драмата, како последица од потребата за место каде ќе се изведуваат делата на големите антички писатели. Во почетокот бил граден од дрво, а потоа од камен, театарот оставил во наследство величествени изданија, честопати изградени од најквалитетниот мермер кој можел да се најде во тоа време, пишува Википедија.
Најдобро зачуваниот пример на класичен грчки театар, Театарот на Епидаур, има кружна „оркестра“ и веројатно ја дава најдобрата идеја за оригиналната форма на атинскиот театар, иако датира од 4 век. п.н.е
Во грчкиот театар главен дел била оркестрата, со кружна основа, а гледачите седеле околу неа. Потоа настанала сцената, а помеѓу неа и местата за гледачи биле поставени влезовите. Грците не биле толку вешти архитекти како римјаните, и во отсуство на решение како да ја подигнат конструкцијата, идеалниот спој го нашле така што театрите ги вградувале во падината на некое брдо.
Доста често се случувало театрите од хеленистичкиот период да се најдат надвор од урбаната средина, во недостатокот на избор од прикладна локација во самиот град.
За разлика од нив римјаните, технички поусовршена нација, немале потреба од тоа бидејќи како одлични градители подигнувале субструкција под самиот театар, па можеле да го изградат каде сакаат. Римскиот театар редовно имал полукружна основа. Гледачите седеле на скали кои ја опкружувале полукружната оркестра и сцената пред неа која служела како бина.
На територијата на Македонија од хеленистичкиот и од римскиот период, познати под заедничкото име- класичен период, до нас успеале да допрат само четири театри сместени во големите урбани градски целини: Скупи, Стоби, Хераклеја и Лихнид.
***
Театарска претстава- облик на книжевност напишана од драматург, која обично се состои од дијалог или пеење помеѓу измислени ликови, наменети за театарски претстави, а не само за читање. Претставите се изведуваат на различни нивоа, од театрите на Бродвеј во Њујорк – кои се највисоко ниво на комерцијален театар во англиското говорно подрачје – до регионален театар, театар во заедницата, како и универзитетски или училишни продукции. Ретки се драматурзите, како што е Џорџ Бернард Шо, кои имале мала предност дали нивните драми се изведувани или читани. Поимот „драма“ може да се однесува на пишани драмски текстови, како и на неговата целосна театарска изведба.
Постојат различни видови на драма.
Комедија
Комедиите се претстави дизајнирани да бидат смешни. Често се полни со духовити забелешки, необични ликови и чудни околности. Одредени комедии се наменети за различни возрасни групи. Комедиите биле еден од двата оригинални видови на глума во Стара Грција, заедно со трагедиите. Пример за комедија би била претставата „Сон на летната ноќ“, од Вилијам Шекспир, или за помодерен пример „Во живо во сабота навечер“.
Фарса
Жанр на игра што често се игра и често вклучува хумор. Пример за фарса e драмата Комедија на забуни од Вилијам Шекспир или драмата Дали е мртов? од Марк Твен.
Сатира
Сатирата е комичен поглед на актуелните настани на луѓето, а во исто време се обидува да испрати политичка или социјална порака, на пример, за корупција. Еден пример за сатира се Ревизор од Николај Гогољ и Лисистрата, Аристофан. Сатиричните драми се еден од најпопуларните облици на комедија.
Комедија на реставрација
Комедијата на реставрација е жанр што ги истражува односите меѓу мажите и жените, кој во своето време се сметал за ризичен. Ликовите прикажани во овој вид комедија вклучуваат стереотипи од секаков вид. Се занимавале со неискажаните аспекти на врската, создале некаков вид врска помеѓу публиката и претставата која била повеќе неформална и приватна.
Своето потекло го води од теоријата за комедијата на Молиер, но се разликува по намерата и тонот.Несовпаѓањето помеѓу моралот на комедијата на реставрација и моралот на ерата е нешто што често се појавува кога се проучува жанрот. Ова може да даде индиции за тоа зошто, и покрај нејзиниот првичен успех, оваа комедија не траела долго во 17 век.
Трагедија
Овие драми содржат помрачни теми како што се смртта и катастрофата. Честопати главниот лик на претставата има трагична мана, особина која води до негов пропаст. Трагичните претстави ги пренесуваат сите емоции и имаат многу драматични судири. Трагедијата била еден од двата оригинални типа на драми во Стара Грција. Пример за трагедија е Хамлет од Вилијам Шекспир.
Историја
Овие претстави се сосредоточуваат на вистински историски настани. Тие можат да бидат трагедии или комедии, но честопати не се ниту едното ниту другото. Историјата како посебен жанр ја направил популарна Вилијам Шекспир. Пример за историска драма е Шекспировиот Крал Џон.
Мјузикл
Баладна опера, популарен театарски стил во тоа време, бил првиот стил на мјузикл изведен во американските колонии. Првиот мјузикл со американско потекло бил премиерно прикажан во Филаделфија во 767 година и бил наречен „Разочарување“, но оваа претстава никогаш не беше изведена.
Модерниот западен музички театар се појавил во викторијанската доба, со многу структурни елементи воспоставени од работата на Гилберт и Саливан во Британија . Околу 1920-тите, театарските стилови почнале појасно да се дефинираат. За музичкиот театар, тоа значело дека композиторите го заслужиле правото да ја создаваат секоја песна во претставата. Во текот на 1960-тите, кога композиторите биле ретки, на мјузиклите им недостасувала живост и забава.
Сè до 1990-тите, оригиналните мјузикли на Бродвеј биле многу малку, бидејќи многу биле рекреации на филмови или романи .
Мјузиклите имаат песни кои помагаат да се објасни приказната и да се придвижат идеите на претставата. Тие обично се придружени со танцување .
Терминологија
Поимот претстава може да биде општ поим или да се однесува на претстава без музика. Понекогаш поимот правилна претстава се користи како контраст за претстава со музика, која вклучува музика, танцување и пеење на песни од ликовите во претставата. Поимот кратка игра се користел за кратки претстави.
Поимот „сценарио“ значи пишан текст за претставата. По воведот, како што се насловот и авторот, тој обично започнува со список на главните изведувачи, проследен со краток опис.
За мјузиклите, често се користи поимот либрето наместо сценарио.
Претставата обично се дели на чинови, како што се поглавјата во романите. Кратка претстава може да содржи само еден чин. Чиновите се поделени на слики (или сцени) и се нумерирани, исто како и сликите. Секоја слика се наоѓа на одредено место, а опишани се во сценариото. Промената на местото обично бара промена на сценографијата за што е потребно време.
Сценариото го содржи и движењето на глумците, обично дали треба да излезат или да влезат.
Театар на апсурдот
Театарот на апсурдот е жанр кој главно прикажува егзистенцијални прашања. Ја негира рационалноста и ја прифаќа неизбежноста од пад во пеколот. Наместо да разговара за овие прашања, театарот на апсурдот ги игра јавно. Ја остава публиката сама да дискутира и да ја преиспитува содржината на претставата.
Еден од главните аспекти на театарот на апсурдот е физичката спротивност на јазикот. Честопати, дијалогот меѓу ликовите директно се спротивставува на нивните постапки.
Делата на Шекспир се сметаат за основа на театарската уметност.
***
Вилијам Шекспир ( William Shakespeare) крстен на 26 април 1564- 23 април 1616) — англиски писател кој се смета за најважниот англиски писател и водечки драматург во светот. Често е нарекуван „народен поет“ и „Бардот од Ејвон“. Неговите дела, како и колаборати, содржат 39 драми, 154 сонети, две долги наративни поеми и неколку други поеми. Неговите драми се преведени на сите светски јазици и се изведуваат почесто отколку на кој било друг драматург.
