Стануваме странци еден кон друг и на тој начин стануваме имуни и рамнодушни кон страдањето и болката на другите луѓе. Не го гледаме другиот човек како човечко суштество, туку како нешто, како нешто без душа и чувства
Отуѓеноста, или чувството на изолација, стана еден од најважните предизвици на современото општество, кој ги засега сите возрасти – и млади и стари. Иако социјалните медиуми нè направија поповрзани од кога било, истражувањата покажуваат дека во исто време чувството на осаменост се зголеми. Овој парадокс, кога технологијата овозможува брза комуникација, а во исто време води кон подлабока отуѓеност, поставува клучни прашања за тоа како се обликуваат меѓучовечките односи во современиот свет. Социолозите и психолозите долго време го истражуваат феноменот на отуѓеност, кој се однесува не само на физичка дистанца, туку и на емоционална и социјална изолација. Во современото општество, кое е брзо, динамично и фокусирано на постигнување успех, луѓето често ја губат вистинската врска со себе и со другите. За младите луѓе, растејќи во свет каде што секој момент од животот е документиран на социјалните мрежи, постои силен притисок да бидат „прифатени“ и „видливи„, што може да доведе до површни односи, додека длабоките, искрени врски се сè потешко да се воспостават. Проекцијата на „совршена„ слика на социјалните медиуми е често спротивна на реалните, лични искуства, создавајќи огромен јаз помеѓу онлајн идентитетот и реалниот живот. Овој јаз може да биде извор на стрес и чувство на осаменост, бидејќи младите луѓе често чувствуваат дека не се доволно добри во споредба со она што го гледаат на социјалните мрежи. Кај постарите луѓе, отуѓеноста се манифестира на поинаков начин. Со стареењето доаѓаат физички и социјални промени, вклучително и губење на најблиските, намалување на социјалните контакти и физичка независност. Намалената мобилност, повлекувањето од активниот живот и, на крајот, намалувањето на социјалните врски може да предизвикаат чувство на осаменост, што може да доведе до депресија и други ментални проблеми. Постарите луѓе честопати немаат исти можности како помладите генерации да комуницираат преку дигиталните технологии, што може дополнително да ги изолира од остатокот од светот. Чувството на напуштеност, особено во моменти кога им е потребна емоционална поддршка и друштво, станува сè поизразено, бидејќи многу постари луѓе немаат физичка или емоционална блискост со семејството и пријателите. Еден од клучните фактори што доведуваат до зголемување на отуѓеноста е брзиот начин на живот. Во денешното општество, каде што се ценат достигнувањата, брзината и индивидуализмот, луѓето сè повеќе се повлекуваат во себе. Кај младите, натпреварувачкиот дух и притисокот за постигнување „успех„ честопати доаѓаат на сметка на личните односи и емоционалните врски со другите луѓе. Во исто време, постарите луѓе кои живееле во општества со повеќе личен контакт честопати се соочуваат со предизвиците на модерниот, дигитален свет, каде што комуникацијата станува помалку лична, а повеќе виртуелна. Интересно е што отуѓувањето може да се случи и во „врските„, кога луѓето не се физички сами, туку се чувствуваат емоционално изолирани. Ова е сè повеќе присутно во партнерствата, пријателствата и семејните односи, каде што комуникацијата станува автоматизирана и површна, а вистинската емоционална врска станува послаба. Преку „поврзаните„ социјални мрежи, луѓето често изгледаат поврзани, но во исто време губат подлабок, вистински контакт со своите чувства и потребите на другите. Психолозите сугерираат дека отуѓувањето може да има сериозни последици врз менталното здравје, вклучувајќи анксиозност, депресија и намалување на радоста во животот. Чувството дека никој не ги разбира или не ги дели истите мисли може да доведе до стрес, ниска самодоверба и негативен став кон животот. Оваа емоционална дистанца, која започнува со недостаток на искрени и длабоки меѓучовечки односи, сè повеќе се шири на физичките аспекти на животот, бидејќи луѓето стануваат помалку склони да се отворат, да комуницираат и да бараат поддршка. Социологијата и психологијата сугерираат дека решението не е само во поголем ангажман на социјалните мрежи, туку во насочување на вниманието кон создавање квалитетни, подлабоки односи, што подразбираат емоционална поддршка и меѓусебно разбирање. За младите луѓе, ова може да значи редефинирање на вредноста на успехот и достигнувањата, да се фокусира повеќе на емоционалната и социјалната поврзаност. За постарите лица, важно е да се развијат социјални мрежи кои не се базираат на дигитална технологија, туку на реални, лични средби и контакти што овозможуваат меѓусебна поддршка и социјална интеракција. Отуѓувањето не е само општествен феномен, туку и психолошки, длабоко вкоренет во динамиката на современиот живот. За да се надмине, потребно е да се создаде општество кое ги цени реалните, лични односи и човечката блискост.
Мартин Матас
